Diyabette 4 Adımda İnsülin Bırakma Rehberi

Ülkemizde insülin kullanan yaklaşık 1.5 milyon diyabetli insanı çok yakından ilgilendiren bir konu var. İnsülinden kurtulmak mümkün mü? Herkesin umudu bu.

Son zamanlarda konu çok suiistimal edildi, konuyla ilgili internette onlarca insülin bıraktırma siteleri açıldı ve bunların da çeşit çeşit umut tacirleri çıktı.

İnsülin sadece iğne ve enjeksiyon olarak yapılabilen bir hormon, ağızdan alınınca midede sindirime uğrayıp etkisiz hale geliyor. Diyabetli bir hasta için günde 4-5 kez bu iğneden yapmak zorunluluğu olunca bu işin ne kadar zor olduğunu tahmin etmek güç değil. Bu nedenle konu insülin bırakmak olunca birçok hasta bu konuda bir umut bekliyor.

Bu konuyla ilgili son günlerde çok soru aldım. Gerçekten insülinsiz bir yaşam mümkün mü, bugün bu soruyu yanıtlamaya çalışacağız.

İnsülin, Yaşam Kurtarıcı Bir İlaç

1923’lere kadar özellikle vücudunda insülin hormonu olmayan Tip 1 diyabetliler için yaşam sadece 3-4 hafta idi. İnsülinin keşfinden sonra diyabet öldürücü bir hastalık olmaktan çıktı. Tip 1 diyabetin seyri değişti, hastaların yaşam süresi diyabetli olmayanların yaşam süresi gibi, hatta daha uzun olmaya başladı. Ancak aradan geçen yüzyıla yakın bir süreden bu yana değişmeyen tek şey oldu, o da insülinin enjeksiyon şeklinde alınması. Bu da hastalarda insülin tedavisine geçilme korkusu yarattı.

Diyabetlilerde günümüze kadar ulaşan başka bir korku daha var: “İnsüline bir defa başlanınca bırakılamayacağı endişesi.” İnsanlardaki genel algı, insülinin bağımlılık yapan bir ilaç olduğu şeklinde. Aslında bu korku ve algı yanlış. Hem Tip 1 hem de Tip 2 diyabette insülinin başlandıktan sonra tekrar bırakılabileceği dönemler var.

Tip 1 diyabet ya da vücutlarında hiç insülin bulunmayan grupta, diyabetin ilk yıllarında “remisyon” ya da “balayı” döneminde insülin bırakılabilir

Tip 2 diyabette ise vücutta insülin hormonu salgılanır, ama insülin direnç nedeniyle hücre tarafından yeterli kullanılamaz. Bu grup diyabetlilerde insülin zaman zaman kullanılır, zaman zaman bırakılır. Konuyu biraz daha açalım.

Neden Başlanır, Nasıl Bırakılır?

Tip 2 diyabetli bir hastada vücudun insülin gereksiniminin arttığı ve kullanıldığı ilaçlar yetersiz kaldığı zaman insüline başlanır.

• Diyabetli bir hasta ameliyat olacaksa, ameliyattan hemen önce insüline başlanır, operasyon bittikten birkaç gün sonra insülin bırakılır.
• Grip, bronşit, zatürree gibi bir enfeksiyon hastalığı olmuşsa, vücudun daha fazla enerjiye ve insüline ihtiyacı olur, enfeksiyon süresince insülin verilir, iyileşince bırakılır.
• Gebelikte diyabet hapları verilmez, insüline geçilir, gebelik sonunda da insülin bırakılır.
• Diyabetli hastada kalp, böbrek, karaciğer gibi hayati organlarda yetmezlikte ya da kanser gibi ciddi hastalıklarda insüline geçilir. Hastalık kontrol altına alınınca bırakılır.
• Bir diyabetli fazla kilo aldıysa bu fazla insülin ihtiyacı demektir. Haplar yetersiz olur ve insüline başlanır. Hasta zayıflayınca insülin bırakılır.
• Kötü yönetilmiş bir diyabette uzun yıllar sonra insülin salgılayan rezervler tükenir, kendi insülini yetmez, ilaçlar etkisiz kalır ve insüline başlanır.

Bırakmanın Yöntemleri

Tip 2 diyabetli insülin kullanan hastanın insülini bırakması mümkün mü? Bu sorunun cevabı evet. Üstelik öyle internette anlatıldığı, iddia edildiği gibi insülini bırakmak mucize değil rutin iş. Ama bunun kuralları var.

1. Adım: Önce Vücudunuzun İnsülin Rezervini Ölçtürün

Vücutta insülin salgılanıp salgılanmadığını gösteren çok önemli bir test var: “C Peptid.” C Peptid, insülin molekülü parçalanmadan insülinle birlikte olan molekül. Dışarıdan insülin enjeksiyonu kullanan hastalarda kanda ölçülen insülinin, vücudun kendisine ait olan insülin mi yoksa dışarıdan yapılan insülin mi olduğu ayırt edilemezken C Peptid ölçümü vücudun kendi insülin rezervini saptar.

C Peptid, 2 ng/ml’nin üzerinde ise insülin rezerviniz vardır ve tekrar insülinsiz bir yaşam mümkün demektir.

2. Adım: İnsülin İhtiyacınızı Artıran Nedenleri Düzeltin

İnsülinin bırakılması için en önemli anahtar, insüline başlanmasını gerektiren sebebi ortadan kaldırmaktır. İnsülin ihtiyacı 2 nedenle artar. İlki vücudun enerji ihtiyacını artıran hastalıklar ya da sağlık sorunları. Bunlar ateşli bir hastalık, enfeksiyon, yoğun stres, kalpte ya da karaciğerde bozukluk gibi hastalıklar ya da cerrahi müdahale, travma, yaralanma gibi sağlık sorunları olabilir. İnsülini bırakmak için önce bu sorunların çözülmesi gerekir.

İkinci neden ise ise hastalık yönetiminin kötü olması, yani ilaçların, hapların eksik ya da yanlış kullanımı ve ek olarak kötü beslenme, kilo alma gibi insülin direncini artıran durumlardır. Doğru ilaç kullanımı ve doğru beslenmeyle insülinin bırakılması kolaylıkla mümkün.

3. Adım: İdeal Kilonuza Dönün

Aşırı kilo, fazladan insülin ihtiyacı ve vücutta insülin direncinin artması demek. İnsülin direnci arttıkça insülinin etkisi azalır, bu da daha fazla insülin gereksinimi anlamına gelir. İnsülini bırakmak istiyorsanız hızla gereksiz kilolardan kurtulun.

Bariatrik cerrahi uzmanları, sürekli bu operasyonla hastalarını insülinden kurtardıklarının reklamlarını yapıyorlar. Bu ameliyatlar aslında bir zayıflama operasyonlarıdır, cerrahi yoldan operasyonla kilo veren hastalarda bir süre sonra dışarıdan insülin ihtiyacı azalır, hatta kesilir, bu doğru ama bu tür operasyonlar ciddi ameliyatlardır. Mortalize riski mevcut ve 10 yıl sonra birtakım yan etkilerin ortaya çıkma riski var.

En iyisi siz bu tür operasyonları olmadan sıkı bir beslenme rejimiyle kilo verin ve insülinden kurtulun. Ciddi diyabet merkezlerinde sadece rejimle insülin bırakan binlerce insan var.

4. Adım: Düzenli Egzersiz Yaşamınızın Bir Parçası Olsun

30’lu yaşlardan sonra egzersiz ya da sporla zayıflamak fazla mümkün değil, ama egzersizin insülin direncinin bir numaralı ilacı olduğunu unutmayın. Bunun için çok ağır spor programlarına gerek yok, sadece yürüyüş yeter. Günlük 15 bin adım mükemmel, 10 bin adım yeterli olabilecek bir egzersiz. Bu da günde 1.5-2 saatlik yürüyüş demek.

Yürüdükçe kaslardaki insülin reseptörleri eksprese olacak, hücre yüzeyine çıkarak kandaki aşırı insülini kullanacaktır. Yürüyün, yürüdükçe dışarıdan yapılan insülin ihtiyacının azaldığını göreceksiniz.

İnsülin Tacirlerine Dikkat

Son günlerde internette, medyada diyabetlilerin insülin konusundaki duyarlılığını kullanarak bunları metaya çeviren, maddi ve manevi olarak hastaları suiistimal eden insanlar çıktı. İnternette ve medyada bu grup insanlar genellikle iki grupta toplanıyor.